ENNEAGRAM คือ แผนภาพรูปวงกลมที่อธิบายถึงจิตใจของมนุษย์

คำว่า ENNEAGRAM เป็นภาษากรีก แปลว่า แผนภาพเลขเก้า เนื่องจากตามหลักของ ENNEAGRAM จิตใจของมนุษย์แบ่งเป็นประเภทหลัก ๆ ได้เป็นเก้าประเภท (ไทป์) แต่ละประเภทแทนด้วยจุดเก้าจุด ที่เรียงอยู่บนเส้นรอบวงของวงกลมด้วยระยะห่างที่เท่า ๆกัน ได้แก่

1. ไทป์หนึ่ง – นักปฏิรูป 2. ไทป์สอง – นักบุญ 3. ไทป์สาม – ผู้ชนะ 4. ไทป์สี่ – ศิลปิน 5. ไทป์ห้า – นักปราชญ์ 6. ไทป์หก – เพื่อนยาก 7. ไทป์เจ็ด – เจ้าสำราญ 8. ไทป์แปด – ผู้นำ 9. ไทป์เก้า – ผู้รักสงบ

บุคลิกภาพของมนุษย์ทุกคน จะอธิบายได้ด้วยไทป์ใด ไทป์หนึ่ง ในเก้าไทป์นี้ ซึ่งเป็นลักษณะที่ติดตัวมาตั้งแต่เกิด และอาจพัฒนาไปในทางที่ดีขึ้น หรือต่ำลงก็ได้เมื่อโตขึ้น แต่จะไม่มีวันเปลี่ยนไปจากไทป์ที่ตัวเองเป็นไปได้

จุดศูนย์กลางสามแห่ง

---

ความแตกต่างของแต่ละไทป์มาจากการที่บุคลิกภาพของคนเรามีจุดสนใจอยู่สามแห่ง ได้แก่ ความรู้สึก ความคิด และสัญชาตญาณ แต่ละไทป์จะมีจุดสนใจอยู่ที่จุดใดจุดหนึ่ง และปัญหาที่เกิดขึ้นกับจุดสนใจนั้นจะแตกต่างกัน ทุกคนจะดีจะร้ายก็ขึ้นอยู่กับปัญหาที่เกิดขึ้นกับจุดสนใจนั้น ๆของตัวเอง

ไทป์ของความรู้สึก	ไทป์ของความคิด	ไทป์ของสัญชาตญาณ
(ภาพพจน์)	(ความกลัว)	(ความโกรธ)
หัวใจ	สมอง	ท้อง

อิทธิพลของไทป์รอบข้าง

---

อย่างไรก็ตาม บุคลิกภาพของคนส่วนมาก มักไม่สามารถอธิบายได้ด้วยไทป์ของเขาเพียงไทป์เดียว ทุกคนล้วนได้รับอิทธิพลจากไทป์ที่อยู่ถัดไปในวงกลมทั้งสิ้น คนที่ได้รับอิทธิพลจากไทป์ข้างเคียงน้อย จะมีลักษณะของไทป์หลักอย่างชัดเจน ส่วนคนที่ได้รับอิทธิพลจากไทป์ข้างเคียงมาก ก็จะดูคล้ายไทป์ข้างเคียงได้บ้างในบางเรื่อง แต่ก็ยังคงลักษณะส่วนมากเป็นของไทป์หลักอยู่ เปรียบเสมือนว่า บุคลิกภาพของคน ๆหนึ่ง ก็คือจุด ๆหนึ่งบนแผนภาพวงกลม ถ้าจุด ๆนั้นอยู่ใกล้กับไทป์หลักมาก ก็จะมีบุคลิกของไทป์หลักอย่างชัดเจน แต่หากอยู่ไกลก็จะแสดงบุคลิกภาพของไทป์ถัดไปออกมาด้วยมาก

ตัวอย่างเช่น ไทป์ห้า อาจมีลักษณะของ ไทป์สี่ ปน หรือไม่ก็มีลักษณะของ ไทป์หก ปน เพราะทั้งไทป์สี่และไทป์หกเป็นไทป์ที่อยู่ข้างเคียงไทป์ห้า แต่จะไม่มีใครในโลกนี้ที่เป็น ไทป์ห้า แต่มีลักษณะของ ไทป์แปด (หรือไทป์อะไรก็ตามที่ไม่อยู่ชิดกับไทป์ห้า) ปนเป็นอันขาด

 

 

พัตนาการ

---

ไทป์สาม ไทป์หก และไทป์เก้า มีความเกี่ยวข้องกันในแง่ของพัฒนาการทางจิตใจ เมื่อรู้สึกมั่นคงไทป์ทั้งสามจะส่งอิทธิพลต่อกันตามลูกศรข้างล่าง เช่น เมื่อไทป์สามมั่นคงจะแสดงบุคลิกภาพบางอย่างของไทป์หกให้เห็น เมื่อไทป์หกมี่นคงแสดงบุคลิกภาพบางอย่างของไทป์เก้าให้เห็น เป็นต้นทำนองเดียวกัน ไทป์ที่เหลือ ได้แก่ ไทป์หนึ่ง ไทป์สอง ไทป์สี่ ไทป์ห้า ไทป์เจ็ด และไทป์แปด จะมีอิทธิพลต่อกันในทิศทางตามลูกศร

 

และเมื่อรู้สึกกดดันลุกศรจะกลับทิศทาง

อิทธิพลของลูกศรช่วยทำให้เราค้นหาไทป์ของตัวเองได้แม่นยำขึ้น ด้วยการอาศัยการสังเกตบุคลิกภาพที่เปลี่ยนไปเมื่อรู้สึกมั่นคง หรือเมื่อรู้สึกกดดัน

 

ระดับจิตใจ

---

มีคนบนโลกนี้นับล้าน ๆที่มีไทป์เดียวกับคุณ ภายในไทป์เดียวกัน มีทั้งคนดี และไม่ดีปะปนกัน ทุก ไทป์สามารถแบ่งระดับจิตใจออกได้เป็นสามระดับใหญ่เก้าระดับย่อย

ระดับดีี ระดับปานกลาง ระดับเสื่อม ระดับหนึ่ง ระดับสี่ ระดับเจ็ด ระดับสอง ระดับห้า ระดับแปด ระดับสาม ระดับหก ระดับเก้า

ประชากรส่วนมากอยู่ในระดับปานกลาง มีคนส่วนน้อยที่อยู่ในระดับดีและระดับเสื่อม คนที่อยู่ในระดับเสื่อม (ตั้งแต่ระดับหกลงไป) จัดว่ามีปัญหาทางจิตที่จำเป็นต้องได้รับการรักษา คนทั่วไปที่อยู่ในระดับปานกลางต่างก็มีปัญหาด้วยกันทั้งสิ้น แต่ยังไม่ถือว่าเป็นโรคจิต

อิทธิพลของลูกศรในทางดีจะแสดงออกมาเมื่อเราอยู่ในระดับหนึ่งถือสาม เมื่อเข้าสู่ระดับดีจึงมีแนวโน้มที่จะดีขึ้นเรื่อย ๆ ระดับสี่เป็นระดับสมดุล ส่วนตั้งแต่ระดับห้าลงไปจะมีอิทธิพลของลูกศรในทางไม่ดี และมีแนวโน้มที่จะเสื่อมลงได้ง่าย

บทส่งท้าย

---

ENNEAGRAM สามารถอธิบายได้ว่าทำไมเราจึงมีพฤติกรรมอย่างที่เรามี เป็นเสมือนเครื่องมือที่จะชี้นำเราไปในทิศทางที่ถูกที่ควร และเป็นสิ่งที่มีประโยชน์ต่อการสร้างเสริมความรักความเข้าใจระหว่างเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน

เมื่อคุณได้รู้จัก ENNEAGRAM แล้ว คุณก็จะเริ่มสังเกตเห็น ไทป์ ของคนรอบข้าง อย่างที่ไม่เคยสังเกตเห็นมาก่อน ขอให้เก็บข้อสังเกตนั้นไว้ในใจ และเปิดใจให้กว้างที่สุด จำไว้ว่าการตัดสินว่าใครเป็นไทป์อะไรที่แม่นยำจริง ๆนั้นต้องทำโดยคน ๆนั้นเอง เพราะตัวเราเท่านั้นที่รู้ว่าข้างในลึก ๆของเราคิดอะไรอยู่

แม้ว่ามนุษย์จะมีประเภทหลัก ๆ อยู่แค่เก้าแบบ แต่พฤติกรรมที่พวกเขาแสดงออกมานั้น ได้รับอิทธิพลของ อายุ ไทป์ของพ่อแม่ การเป็นลูกคนที่เท่าไหร่ในครอบครัว ค่านิยมของสังคม และลักษณะทางพันธุกรรม จึงทำให้คนเราทุกคนมีความแตกต่าง และมีคุณค่าในตัวของตัวเอง ไม่มีใครในโลกนี้ที่เหมือนกันทุกอย่าง

ไปทดสอบได้ที่ http://www.dekisugi.net/enneagram/index.jsp